Deel 5: Gaat de verspaning ten onder door haar imago?

Jeroen van den Berg | CNC Match
Jeroen van den Berg
Deel 5: Gaat de verspaning ten onder door haar imago?

In de vorige delen hebben we het gehad over het tekort aan CNC-verspaners, over falende werving en over de pensioengolf die kennis laat verdwijnen.

Maar nu raken we een nog fundamentelere oorzaak.

Want als bijna niemand buiten de branche weet wat verspaning écht inhoudt,
hoe kunnen we dan nieuw talent aantrekken?

Onbekend maakt onbemind. En dat is precies het probleem waar we nu induiken.


Het imago-probleem: ouderwets en onbekend

Vraag een willekeurige buitenstaander wat een verspaner doet,
en de kans is groot dat je een glazige blik krijgt.

Het vak is voor velen onbekend. Of erger nog; verbonden aan verouderde clichés.

Veel jongeren denken dat werken in de verspaning stoffig en ouderwets is.


Ze associëren het met vieze handen, monotone fabriekslijnen en een laag opleidingsniveau.

Het woord ‘verspanen’ zegt ze al nauwelijks iets.

Dat negatieve beeld staat haaks op de realiteit.

Moderne CNC-bedrijven werken met high-tech machines, automatisering, CAD/CAM-software en robotica.
Het zijn schone werkplaatsen waar precisie, digitalisering en innovatie centraal staan.

Toch blijkt uit onderzoek dat 77 procent van de technici vindt dat de sector onterecht een negatief imago heeft.


En bijna 9 op de 10 zeggen dat praktisch opgeleide vakmensen onmisbaar zijn voor het draaiend houden van Nederland.

Maar ondanks dat, wordt een mbo-opleiding nog te vaak weggezet als ‘laagopgeleid’.

En dat schrikt jongeren af.


Jongeren weten niet wat techniek écht is

Uit onderzoek blijkt dat het merendeel van de vmbo-leerlingen nauwelijks weet wat een technisch beroep inhoudt of waar techniek allemaal een rol speelt.

Ze komen alleen in aanraking met oude schoolwerkplaatsenen concluderen al snel dat “werken met je handen” niks voor hen is.

Daarnaast heeft techniek het stempel moeilijk en niet voor iedereen weggelegd.


Hardnekkige beelden die zichzelf blijven herhalen.

Het resultaat: hele groepen jongeren haken af voordat ze überhaupt weten wat verspaning is.


De gevolgen voor de instroom

De cijfers spreken boekdelen.

In 2022 kozen nog maar 47.000 middelbare scholieren voor een technisch profiel,
tegenover bijna 54.000 in 2016.

Tegelijkertijd zegt twee derde van de technische bedrijven dat te weinig jonge instroom de grootste oorzaak is van hun personeelstekort.

Dat sluit precies aan bij wat we in deel 4 zagen: opleidingen die nauwelijks nog leerlingen hebben, waardoor kennis en capaciteit langzaam verdwijnen.

Een slecht imago is dus geen imago-probleem.

Het is een instroom-probleem.


Minder gezichten, meer risico

Minder studenten betekent minder nieuwe verspaners.
Minder overdracht van kennis.
Meer werkdruk voor de teams die overblijven.

En zo ontstaat een vicieuze cirkel: er zijn weinig jonge gezichten op de werkvloer, dus lijkt het vak vergrijsd en ouderwets, waardoor nóg minder jongeren instromen.

Daar komt nog iets bij.
Slechts 10 procent van de vrouwen kiest voor een technisch beroep.
En van die groep verlaat de helft later de sector.

Niet omdat ze het niet kunnen, maar omdat techniek nog steeds de reputatie heeft ‘niets voor hen’ te zijn.

Zonde. Want daarmee sluiten we zelf de deur voor nieuw talent.


De gevolgen zijn voelbaar

We zien het al in de praktijk.

Bedrijven moeten opdrachten weigeren omdat ze niemand hebben om het werk te doen.

Vacatures blijven maandenlang openstaan.


Teams raken overbelast.


De kennis schuift langzaam richting pensioen, en er staat niemand klaar om het over te nemen.

Een slecht imago is dus geen PR-probleem, maar een bedreiging voor de toekomst van onze sector.


Wat we wél kunnen doen

Het imago van de verspaning verandert niet vanzelf.
We zullen het zelf moeten doen.

En het goede nieuws: de trots is er al.

75 procent van de technici praat met enthousiasme over zijn werk op verjaardagen, en 83 procent beveelt jongeren actief aan om voor techniek te kiezen.

Dat is de energie die we moeten benutten.

1. Zoek jongeren actief op
Werk samen met scholen, organiseer gastlessen, open dagen en doe-middagen.
Laat leerlingen zelf iets frezen of een CNC-machine bedienen.
Ze worden pas enthousiast als ze het zelf ervaren.

2. Doorbreek het clichébeeld
Gebruik geen beelden die het oude stereotype bevestigen.
Laat zien hoe modern het vak is:
robots, CAD-modellen, meetsoftware, high-tech materialen, schone hallen.


Zoals een ondernemer zei: “Bij ons draagt niemand meer een overall. Gewoon spijkerbroek en polo.”

3. Benadruk carrièrekansen en waardering
Veel jongeren denken dat techniek een doodlopende route is.
Laat zien dat je kunt doorgroeien: van operator naar programmeur, werkvoorbereider of ondernemer met een eigen machinepark.


40 procent van de technici zegt dat betere voorlichting over doorgroei en salaris het vak aantrekkelijker zou maken.

4. Werk samen en vertel één verhaal
Eén bedrijf verandert het imago niet alleen.
Bundel krachten met collega’s of branche-initiatieven.
Samen bereik je ouders, scholen en jongeren.
Laat zien dat de verspaningsindustrie toekomst heeft.

5. Maak de sector inclusief
Breek met het idee dat verspanen een mannenberoep is.
Laat vrouwelijke vakmensen zien.
Creëer een cultuur waarin iedereen zich welkom voelt.
Dat versterkt niet alleen het imago,
maar ook de kracht van je team.


Waarom dit ertoe doet

Als we niets doen, hebben we over tien jaar niet alleen een tekort, maar misschien ook geen opvolgers meer om de machines te bedienen.

Het imago is de voedingsbodem voor instroom.


Zonder instroom geen vak.

Maar als we nú laten zien hoe mooi en high-tech dit vak is, kunnen we het tij keren.

Dan blijven opleidingen bestaan.
Dan komt er weer nieuwe aanwas.
Dan behouden we kennis, capaciteit en trots.

Verspaning heeft geen imagoprobleem.


Ze heeft een zichtbaarheidsprobleem.

En dat kunnen we samen oplossen.


👉 Wil je sparren over hoe jij het imago van jouw bedrijf of team kunt versterken?


Of benieuwd hoe CNC Match kan helpen om jouw leerwerkplek en verhalen zichtbaar te maken?


Mail me op jeroen@cncmatch.nl – ik denk graag met je mee.

📌
Deel 1: De pijnlijke waarheid over het tekort aan CNC-verspaners
Deel 2: Waarom traditionele werving niet meer werkt
Deel 3: De pensioengolf in de verspaning. En hoe je er je voordeel van maakt
Deel 4: Verspaning in gevaar door gebrek aan instroom

Volgende keer, in deel 6:
Waarom investeren in inwerken geen luxe is, maar noodzaak.

Deel dit artikel